© 2009 Nucleus Medical Art, Inc.

Eén van de grote discussiepunten bij aandachtsstoornis en hyperactiviteit syndroom (ADHD) is of het nu een ‘ziekte’ is of gedrag. Ook na een onderzoek dat laat zien wat er in de hersenen gebeurt als jongens met ADHD een spelletje spelen is dat probleem niet opgelost. Wat het onderzoek wel oplevert is meer inzicht in wat er precies in de hersenen gebeurt.

Onderzoekers van de University of Washington vergeleken de hersenactiviteit bij 19 jongens met ADHD of een gedragsstoornis en bij 11 jongens met een ‘normale’ ontwikkeling. De jongens waren tussen 12 en 16 jaar oud. Terwijl ze een spel waarbij ze geldbeloningen kregen speelden, werd gekeken welke delen van de hersenen actief waren. Normaal gesproken stopt bepaald gedrag als de beloning ervoor stopt. Zo zit de mens in elkaar en het zorgt ervoor dat hij economisch met zijn energie en tijd omgaat. Maar bij jongens met ADHD of met een gedragsstoornis bleek dat helemaal niet het geval te zijn.

Speciaal werd naar twee hersengedeelten gekeken. Naar het striatum dat een rol speelt bij het motiveren van aangenaam of winstgevend gedrag. En naar een deel van de hersenen dat actief wordt als de beloning uitblijft en die ervoor zorgt dat men met het gedrag stopt.

Het betekent dat kinderen met ADHD altijd plezier willen hebben en niet kunnen stoppen, ook als het ze niets meer oplevert. Bij het spel hielden de jongens hun duimen op twee knoppen. Als er op een scherm rechts een lampje oplichtte dan moest de rechterknop worden ingedrukt en bij een lampje links, de linkerknop. Het scherm lichtte 100 keer per minuut op. Voor elke keer dat de goede knop werd ingedrukt kregen ze vijftig cent. De stand van het verdiende geld kon op het scherm gevolgd worden. Het spel werd vier keer vijf minuten gespeeld. De eerste en derde keer ging het om geld. De tweede en vierde keer niet. Er bleek geen verschil in kundigheid in het spel tussen de jongens met ADHD of een gedragsstoornis en de jongens met een ‘normale’ ontwikkeling. Maar wel was er verschil in de activiteit in het hersendeel dat normaal gesproken zorgt voor het stoppen van het gedrag. Dat werd niet actief bij jongens met ADHD of een gedragsstoornis.

“Er zit geen rem op’ zeggen we in Nederland soms en dat is dus ook werkelijk het geval hier. Maar of dat nu de oorzaak is van ADHD omdat het een gevolg is van een gedrag waarbij kinderen niet hebben geleerd zich te concentreren of die door gebrek aan aandacht voortdurend bezig zijn aandacht op te eisen, wordt natuurlijk niet duidelijk uit het onderzoek.

Deze publicatie is onderdeel van het column van prof. dr. Ivan N. Wolffers, klik hier voor meer publicaties van de auteur.