Leidse onderzoekers doken in de wetenschappelijke literatuur om te kijken of er een samenhang is tussen depressie en overgewicht. Het staat in het medische vakblad Archives of General Psychiatry (nieuwsbericht 1 maart 2010). En jawel. Er is zeker een relatie tussen overgewicht en depressie en die heeft iets van een vicieuze cirkel. Het is of het elkaar versterkt.

Uit de gegevens van 59.000 mensen die in 15 onderzoeken gevonden werden blijkt dat mensen met overgewicht een 55 procent grotere kans hadden om in de loop van de tijd een depressie te krijgen. Tegelijkertijd heeft 58 procent van de depressieve mensen kans om overgewicht te krijgen. Die relatie was sterker te zien bij Amerikanen dan bij Europeanen. Het was ook sterker in het geval er een echte diagnose depressie was gesteld dan bij mensen met depressieve verschijnselen.

Omdat het om een samenhang gaat en niet om een oorzakelijk bewijs doen de onderzoekers een voorstel voor mogelijke verklaringen voor die samenhang. Dat zou dan nader onderzocht kunnen worden. De eerste is dat ernstig overgewicht samengaat met het vrijkomen van ontstekingsfactoren. Die zouden ook een rol kunnen spelen bij het ontstaan van een depressie. Een andere verklaring is dat het slankheidideaal de mens parten speelt. Wie dat niet bereikt is ontevreden met zichzelf, heeft een negatief zelfbeeld en dat kan op den duur leiden tot depressieve gevoelens. Een derde verklaring is dat depressies zorgen voor een verandering van het hormonale systeem in het lichaam en dat dat dan weer tot overgewicht leidt.

De onderzoekers vinden dat artsen extra op moeten letten bij mensen met een depressie, want dan kunnen ze misschien voorkomen dat ze te dik worden. Alleen is het dan wel jammer dat mensen al bij de minste of geringste tekenen van een stemmingsstoornis antidepressiva krijgen voorgeschreven en die bevorderen nu juist het ontstaan van overgewicht. Dat is dan mijn suggestie voor een mogelijke relatie tussen depressie en overgewicht. Misschien komt het voor een belangrijk deel door de behandeling.

Deze publicatie is onderdeel van het column van prof. dr. Ivan N. Wolffers, klik hier voor meer publicaties van de auteur.